Skip to content

Հայկական Սփյուռքը

Հայկական Սփյուռքը հավաքական մի կառույց է, որն ընդգրկում է այն հայերին, ովքեր սփռվել և շարունակվում են սփռվել իրենց բնիկ հայենիք Արևելյան Անատոլիայից և հարավային Կովկասի լեռներից դեպի աշխարհի տարբեր ծայրեր` ներառյալ վեց մայրցամաքները: Հայկական Սփյուռքը գոյություն է ունեցել հայերի պատմության ամբողջ ընթացքում, հաճախ որպես հետապնդումների հետևանք և ավելի հազվադեպ որպես տնտեսական հնարավորությունների արդյունք: Ժամանակակից Հայկական Սփյուռքը մեծապես ձևավորվել էր Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո` ի հետևանք Հայոց ցեղասպանության, որը Օսմանյան Կայսրության տեղի հայ ազգաբնակչության նախապես պլանավորված բնաջնջում էր Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ: Հայերը, ովքեր կարողացան գոյատևել, սփռվեցին աշխարհի տարբեր մասերում (մոտ կես միլիոն) և ստեղծեցին նոր հայկական համայնքներ` հեռու իրենց հայրենի հողից:

Ամուսնությունների և սերունդների բազմացման շնորհիվ Ցեղասպանությունից փրկված հայերի տոհմածառին պատկանող հայերի քանակը սփյուռքում այժմ կազմում է մի քանի միլիոն: Սովետական միության  անկումից հետո Հայաստանի մոտ մեկ միլիոն հայեր միացան Հայկական Սփյուռքին` մեծապես որպես Հայստանում տիրող տարբեր տնտեսական պայմանների արդյունք:

Այսօր հայկական սփյուռքը կազմված է այն հայերից բաղկացած համայնքներից, ովքեր ապրում են Հայաստանից, Լեռնային Ղարաբաղից և Վրաստանի Ջավախք շրջանից դուրս, քանի որ այս տարածաշրջանները կազմում են հայերի հայրենիքը: Ամբողջ աշխարհում ապրող հայերի քանակը հաշվվում է 11.000.000. Դրանցից մոտ 3.300.000-ը ապրում են Հայաստանում, 140.000 չճանաչված մեծամասնությունը ապրում են Լեռնային Ղարաբաղում (նախկինում Սովետական Ադրբեջանի ինքնավար պետություն) և 120.000` հարևան Վրաստանի Ջավախքի մարզում: Հայկական Սփյուռքը կազմում է այդպիսով 7.000.000-ից 8.000.000 միլիոն բնակչություն (ամենամեծ համայնքները գտնվում են Ռուսաստանում, ԱՄՆ-ում, Ֆրանսիայում, Արգենտինայում, Լիբանանում, Սիրիայում, Իրանում, Կանադայում, Ուկրաինայում, Հունաստանում և Ավստրալիայում): (Տես բնակչության քանակի դիագրամը ըստ երկրների): Աշխարհի հայ ազգաբնակչության միայն մեկ երրորդն է ապրում Հայաստանում, և Առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ նրանց հայրենիքը մինչև 1920-ականները ներկայիս Հայաստանից վեց անգամ շատ բնակչություն էր ընդգրկում` ներառյալ Թուրքիայի արևելյան շրջանները, Իրանի հյուսիսային մասը, Վրաստանի հարավային մասը, Լեռնային Ղարաբաղը և Ադրբեջանի Նախիջևանի մարզը:

SHARE​

Թողնել պատասխան

Ավելի շատ հոդվածներ

Այս տարի Զատիկը միասին նշում են Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու և Հայ Առաքելական Եկեղեցու ծխականները. ՌԴ դեսպանության ուղերձը

Այս տարի Զատիկը միասին նշում են Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու և Հայ Առաքելական Եկեղեցու ծխականները. ՌԴ դեսպանության ուղերձը

Հայաստանում ՌԴ դեսպանությունը շնորհավորական ուղերձ է հղել Սուրբ Հարության տոնի արթիվ: «Շնորհավորում ենք հավատացյալներին Քրիստոսի Հարության հրաշափառ տոնի առթիվ։ Այս տարի Զատիկը միասին նշում են Ռուս

Վարդան Ղուկասյանը երդվեց. ՔՊ-ն և Մարտուն Գրիգորյանի գլխավորած դաշինքը չեն մասնակցել

Վարդան Ղուկասյանը երդվեց. ՔՊ-ն և Մարտուն Գրիգորյանի գլխավորած դաշինքը չեն մասնակցել

Վարդան Ղուկասյանը երդմամբ ստանձնել է Գյումրիի քաղաքապետի պաշտոնը: Արարողությունը բոյկոտել է Քաղաքացիական պայմանագիր խմբակցությունը, չի մասնակցել նաև Մարտուն Գրիգորյանի ղեկավարած դաշինքը: Մանրամասները՝ Քրիստինա Մկրտչյանի ռեպորտաժում։